دُرّ نَجَفْ

دُرّ نَجَفْ

دُر کوهی یا دُر نجف یاcrystal quartz  ،دومین کانی فراوان در جهان پس از فلدسپار است. این سنگ از تکرار بلور چهار ضلعی اکسیژن- سیلیکون SiO₂))  ساخته شده است. این سنگ سختی بالایی دارد و بنابراین حکاکی بر روی آن رایج است.

ریشه نامگذاری کوارتز

واژه "کوارتز" از کلمه آلمانی کوارز و آلمانی باستانی twarc گرفته شده است.

ساختار بلور کوارتز

کوارتز به سیستم بلور سه ضلعی تعلق دارد. شکل ایده آل بلور یک منشورشش وجهی است که در هر انتها یک هرم شش وجهی دارد.

مشخصات بلور کوارتز     

طبقه بندی : کانی سیلیکاتی

فرمول: SiO₂

تقارن بلور : سه وجهی 32

رنگ : بی رنگ ، رنگ های مختلف تا سیاه

سختی : شکننده

درخشندگی : شیشه ای ، وقتی تراش نخورده مومی و کدر است.

کوارتز خالص بی رنگ و شفاف است و نور را از خود عبور می دهد. انواع رنگی آن مانند لیمویی (سیترین) ، کوارتز رز، آمتیست ، کوارتز دودی ، کوارتز شیری و غیره می باشند.

سیترین

سیترین نوعی کوارتز است که رنگ آن از لیمویی تا قهوه ای متغیر است و علت رنگ آن وجود ترکیبات آهن در آن می باشد. سیترین های طبیعی نادرند، اکثر سیترین های بازاری ، آمتیست یا کوارتز دودی حرارت دیده اند. البته سیترین طبیعی ظاهر مه آلود و ابری دارد ولی آمتیست حرارت دیده رگه رگه است. تقریبا تشخیص سیترین و توپاز زرد از هم غیر ممکن است مگر از روی درجه سختی شان.

برزیل اولین تولید کننده سیترین است . گاهی سیترین و آمتیست هر دو در یک سنگ ملاحظه می شوند که در اینصورت به آن آمترین می گویند.

کوارتز رز

کوارتز رز رنگ صورتی کمرنگ تا قرمز گل رز را از خود نشان می دهد. علت این رنگ وجود مقادیری  تیتانیوم ، آهن یا منگنز در کریستال حجیم آن است.

این سنگ آنقدر ناخالصی دارد که به عنوان جواهر زینتی به کار نمی رود و بیشتر برای تراشیدن مجسمه یا شمایل های مختلف به کار برده می شود.

آمتیست    

شکل مشهور کوارتز است که به رنگ بنفش روشن تا تیره و کدر دیده می شود. بزرگترین معادن آمتیست در برزیل، مکزیک ، اروگوئه ،روسیه ، فرانسه ، نامی بیا و موراکو یافت می شود.     

کوارتز دودی

 کوارتز دودی بلور خاکستری و شفاف کوارتز است. عبور نوراز آن به صورت کاملا شفاف تا کاملا کدر و خاکستری رنگ مشاهده می شود. برخی از انواع آن به سیاهی می زنند.

کوارتز شیری     

کوارتز شیری شایع ترین شکل از بلور کوارتز است که همه جا هم یافت می شود. رنگ سفید آن به خاطر وجود انباره هایی از گاز، مایع یا هر دو در آن می باشد که در هنگام تشکیل کریستال درون آن به دام افتاده اند.