خطبه شعبانيه : فضيلت و اعمال ماه مبارک رمضان از زبان پيامبر
امیرالمؤمنین(ع) فرمود: رسول خدا(ص) روزی (از روزهای آخر ماه شعبان) برای ما چنین خطبه خواند:
ای مردم! به درستی که ماه خدا با برکت و رحمت و آمرزش به شما رو کرده است ، ماهی که نزد خدا بهترین ماهها، روزهایش بهترین روزها، شبهایش بهترین شب‌ها و ساعاتش بهترین ساعات است ماهی که در آن به ضیافت خدا خوانده و از اهل کرامت خدا قرار داده شده‌اید.
نفسهای شما در آن ثواب تسبیح دارد و خواب شما در آن عبادت و عمل شما در آن مقبول و دعای شما در آن مستجاب است پس با نیتهای راست و دلهای پاک، از خدا درخواست کنید که شما را برای روزه و تلاوت قرآن توفیق دهد به درستی که شقی و بد عاقبت، کسی است که از آمرزش خدا در این ماه بزرگ محروم شود و به گرسنگی و تشنگی خود در این ماه، گرسنگی و تشنگی روز قیامت را یاد کنید و بر فقیران و مسکینان خود صدقه دهید
سالمندان را احترام نمایید، بر خُردسالان رحم کنید و صله ارحام نمایید و زبانهای خود را [از آن چه نباید گفت] و چشمهای خود را از آن چه نباید دید و گوش هایتان را از آن چه نباید شنید حفظ کنید و با یتیمان مردم مهربانی کنید، تا با یتیمان شما مهربانی شود و از گناهان خود به سوی خدا توبه کنید و دستهای خود را در اوقات نماز به دعا بلند کنید که آن هنگام بهترین ساعتها است
خدا در این ساعات با رحمت به سوی بندگانش نظر می‌فرماید، هرگاه با او مناجات نمایند جواب میدهد و هرگاه او را ندا کنند لبیک می‌گوید و هرگاه او را بخوانند اجابت می‌کند
ای مردم! به درستی که جانهای شما در گرو اعمال شماست؛ پس با استغفار آزادش کنید و پشتهای شما از گناهانتان سنگین است، پس به طول دادن سجود، آن را سبک سازید و بدانید که خدا به عزّت خود سوگند یاد کرده است که نمازگزاران و سجده‌کنندگان را عذاب نکند و آنها را به آتش جهنّم در روز قیامت نترساند
ای مردم! هر کس از شما مؤمن روزه‌داری را در این ماه افطار دهد، برای او نزد خدا ثواب یک بنده آزاد کردن و آمرزش گناهان گذشته خواهد بود
شخصی سؤال کرد: یا رسول الله! همه ما قدرت بر آن نداریم؛ فرمود: با افطار دادن به روزه‌دار اگر چه به نصف دانه خرما یا جرعه‌ای آب از آتش بپرهیزید ای مردم! هر کس از شما خُلق خود را در این ماه نیکو سازد، از صراط در روزی که قدمها بر آن می‌لغزد عبور خواهد کرد کسی که در این ماه بر زیردستانش آسان بگیرد، خدا در قیامت حساب او را آسان سازد و هر کس در این ماه شرّ خود را از مردم باز دارد، خدا خشم خود را از او در روز قیامت بازدارد و کسی که یتیمی را در این ماه گرامی بدارد، خدا او را در روز قیامت گرامی دارد و کسی که در این ماه با خویشاوند خود صله نماید، خدا او را در قیامت به رحمت خود وصل کند. و کسی که در این ماه قطع رحم کند، خدا در روز قیامت رحمت خود را از او قطع فرماید هر کس در این ماه نماز مستحبّی به جای آورد، برای او برائت از آتش نوشته می‌شود. و کسی که نماز واجب به جای آورد، مثل کسی است که در ماه‌های دیگر هفتاد نماز واجب به جا آورد کسی که در این ماه بسیار بر من صلوات بفرستد، خدا در روزی که میزانها سبک باشد، ترازوی عمل او را سنگین می‌فرماید و هر کس در این ماه تلاوت آیهای از قرآن کند، ثواب ختم قرآن در ماه‌های دیگر را دارد
ای مردم! درهای بهشت در این ماه گشوده است؛ از خدا بخواهید که [این درها را] به روی شما نبندد و درهای آتش، بسته است؛ از پروردگار خود بخواهید که آنها را به روی شما باز نگرداند و شیاطین دربند هستند؛ از خدا درخواست کنید که آنها را بر شما مسلّط نسازد
امیرالمؤمنین علیه‌السلام فرمود: پس من برخاستم و عرض کردم: یا رسولالله! بهترین اعمال در این ماه چیست؟
فرمود: یا اباالحسن! برترین اعمال در این ماه پارسایی است از آن چه خدا حرام کرده است
سپس رسول خدا صلّی الله علیه و آله وسلّم گریست. عرض کردم: یا رسول الله! چه چیز شما را به گریه درآورد؟
فرمود: گریه می‌کنم برای آن چه در این ماه به تو میرسد. گویا تو را میبینم در حالی که برای پروردگارت نماز میگزاری، شقیترینِ اوّلین و آخرین که همانند کشند? ناقه ثمود است برخاسته و بر فرقت ضربتی زده است که با آن محاسن تو خضاب به خون شده است
پس من عرض کردم:ای رسول خدا آیا در آن هنگام در سلامت دین هستم؟ فرمود: آری، در سلامت دین قرار داری.
سپس فرمود: یا علی! هر کس تو را بکشد، مرا کشته و هر کس تو را دشمن بدارد، مرا دشمن داشته و هرکه تو را دشنام دهد مرا دشنام داده؛ تو برای من به منزله جان من هستی، روح تو از روح من است و طینت تو از طینت من ،خدای تبارک و تعالی، من و تو را آفرید و انتخاب کرد. مرا برای نبوت و تو را برای امامت اختیار کرد، هر کس امامت تو را انکار کند در حقیقت منکر نبوت من شده است
ای علی، تو جانشین من، پدر فرزندانم، همسر دخترم و جانشین من بر امتم در حیات و پس از مرگم هستی، امر و نهی تو امر و نهی من است قسم به آنکه مرا به نبوت برانگیخت و مرا برترین مخلوقات قرار داد، تو حجت خدا بر مخلوقاتش و امین او بر اسرارش و خلیفه او در بین بندگانش هستی.
وسائل الشیعة ج : ۱۰ ص : ۳۱۴